VOV.VN - Mở đầu thế kỷ 21, sự kiện buồn thảm 11/9 ở nước Mỹ cho đến nay vẫn là lời cảnh tỉnh sâu sắc trên nhiều mặt.
Một “giáp” đã trôi qua kể từ khi xảy ra các vụ tiến công khủng bố kinh hoàng nhằm vào nước Mỹ ngày 11/9/2001. Đúng ngày này 12 năm trước, những tên không tặc đã khống chế 4 chiếc tàu bay dân sự chở đầy khách, biến chúng thành các “trái bom” lao thẳng vào các biểu trưng kinh tế, quân sự và chính trị của nước Mỹ. Hai chiếc làm sụp đổ Tòa Tháp Đôi của trọng điểm Thương mại Thế giới ở New York, 1 chiếc tàn phá một góc của Lầu Năm Góc, và 1 chiếc bị rơi trên đường tới tiến công mục tiêu là Nhà Trắng hoặc hội sở Quốc hội Mỹ. Chỉ trong thời kì ngắn, các cuộc tấn công “vô tiền khoáng hậu” này đã cướp đi sinh mạng của khoảng 3.000 người.
Loạt tiến công 11/9 đích thực là đòn choáng váng với nước Mỹ. Xưa nay Mỹ đi gây chiến tranh ở nhiều nước nhưng bản thân giang sơn họ thì không bị ảnh hưởng nhiều bởi các cuộc chiến tranh, do Mỹ nằm xa rời với các châu lục khác bởi các đại dương. Là siêu cường thế giới (sau năm 1991 thì trở nên siêu cường duy nhất), sở hữu hệ thống lá chắn tên lửa, vũ khí hạt nhân và các loại vũ khí tối tân khác, vậy mà giờ đây Mỹ lại bị tấn công bất thần ngay giữa ban ngày, khiến Mỹ chẳng khác nào 1 mãnh thú bị trúng thương. Trên đất Mỹ, các cảm giác sợ hãi và giận dữ đan xen vào nhau. Niềm kiêu hãnh bị thách thức, tâm lý dân tộc trỗi dậy, nhiều người dân Mỹ đã nộp đơn xin nhập CIA hoặc quân đội để tham dự cuộc chiến chống khủng bố trong khi giới lãnh đạo nóng lòng tìm cách phục thù. Thế nào là khủng bố? Có rất nhiều định nghĩa về khủng bố, kẻ khủng bố đối với người A có thể lại là đội viên tự do đối với người B. Thậm chí 2 phe trong 1 cuộc xung đột có thể tố lẫn nhau là khủng bố. Nhưng nhìn chung khái niệm này mang ngụ ý xấu, với nội dung tấn công vào các đích dân sự để gây hoảng loạn trong quần chúng nhằm đạt các mục đích chính trị, đạo hoặc tinh thần hệ. Phần nhiều mọi người đều coi loạt tiến công 11/9 là khủng bố thật sự khi có rất nhiều người vô tội (không chỉ người Mỹ) phải vùi xác dưới đống đổ nát. Ngay như Taliban - vốn bị cáo buộc chứa khủng bố cũng như thực hiện hàng loạt vụ đánh bom tự vẫn - cũng đãi đằng đau buồn trước sự kiện thê thảm này. Tình báo Mỹ mau chóng xác định thủ phạm là tổ chức khủng bố Hồi giáo cực đoan al-Qaeda cùng thủ lĩnh bin Laden. Thực tiễn sau đó trùm khủng bố cũng nhấn y đứng đằng sau các vụ tấn công này. Chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan tấn công nhiều nước, không riêng gì Mỹ nhưng lại đặc biệt “ưu ái” “xứ sở tự do” này. Từ trước năm 2001, các cơ sở ngoại giao, quân sự… của Mỹ ngoài bờ cõi nước này đã trở nên đích tiến công của các nhóm Hồi giáo cực đoan. Do đâu lại xuất hiện khủng bố chống Mỹ nói riêng và chủ nghĩa chống Mỹ nói chung? Nghèo đói được coi là mảnh đất dung dưỡng cả tội nhân thường nhật và các phần tử khủng bố cực đoan. Nhưng như thế chưa đủ. Còn có cả yếu tố tôn giáo và sự can thiệp của Mỹ trong việc hình thành tư tưởng chống Mỹ trên khuôn khổ toàn cầu. Chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan cổ xúy việc áp dụng luật Hồi giáo Sharia và cảm thấy bị ngáng trở bởi Mỹ cùng với quá trình toàn cầu hóa (tư bản chủ nghĩa) đang diễn ra sâu rộng. Những người Hồi giáo cực đoan bực dọc về việc các giá trị phương Tây và phong trào trần ai đang làm xói mòn dần phạm vi ảnh hưởng của đạo Hồi vốn có uy thế rất cao thời đế chế Arab và Ottoman. Theo tuyên bố của Osama bin Laden, al-Qaeda tiến công Mỹ vào ngày 11/9 là để phản đối việc Mỹ và phương Tây trị Iraq, ủng hộ Israel, đưa quân vào Saudi Arabia (sau 1991), cũng như để phản ứng nói chung trước thực trạng các phong trào Hồi giáo cực đoan bị tấn công ở nhiều nơi trên thế giới. Tuy nhiên căn nguyên quan yếu nhất có lẽ là chủ nghĩa can thiệp Mỹ. Từ năm 1945, họ theo đuổi bạo lực, chiến tranh và tác động chính trị ở khắp nơi, với tham vọng bá chủ thế giới và do đó đã va với niềm tin tôn giáo ở phương Đông, đồng thời tự tạo cho mình thiếu gì quân thù trên tuốt các lĩnh vực và khu vực.
Thế giới kinh hãi vì khủng bố 11/9 đành rằng, thế giới còn hãi kinh vì đòn phục thù sau đó của Mỹ, nước đã huy động rần rộ cỗ máy quân sự trên quy mô lớn, lôi kéo thêm nhiều đồng minh dự vào cuộc “thập tư chinh” chống khủng bố. Mỹ mau chóng xác định Afghanistan là nơi “bảo trợ khủng bố” và đưa quân đánh tan tác lực lượng Taliban cầm quyền ở nước này. lẫy vấn đề Tấn công Afghanistan có thể được bằng lòng rộng rãi vì chế độ Taliban quá khắc nghiệt và kỳ quái, gây bao nỗi khổ đau cho nhân dân Afghanistan. Trên thực tiễn cuộc chiến của liên quân Mỹ ở đây đã nhận được nhiều sự ủng hộ của phe đối lập, quần chúng địa phương cũng như sự tương trợ của quốc tế. Binh lính Taliban phải chống chọi trơ khấc và nhanh chóng thất bại trong việc bảo vệ các thành trì Hồi giáo cực đoan phản dân chủ. Tuy nhiên, cú phản đòn mạnh mẽ của Mỹ đặt ra rất nhiều vấn đề về pháp lý, về sự đơn phương của nước lớn, sẵn sàng gạt sang một bên pháp luật quốc tế và chủ quyền của nhà nước khác để làm điều mình muốn. Các vụ tấn công khủng bố 11/9 không phải do 1 nhà nước tiến hành nhưng đã bị Tổng thống George W. Bush coi như là hành động chiến tranh để từ đó ông này phát động chiến tranh “phòng vệ” và ra đòn đánh phủ đầu. Taliban dù rằng “sĩ diện” nhưng vẫn cố đàm phàn và xuống thang dần để tránh đối đầu với siêu cường Mỹ song ông Bush thẳng tay tuyên bố “thời gian đã hết” và không còn chỗ cho thương thuyết. Điều lạ khi ấy là, mặc dầu tình báo Mỹ chưa định vị được bin Laden cùng các lãnh đạo khác của al-Qaeda (phải đến tháng 5/2011, Mỹ mới xác định xác thực vị trí của bin Laden và tấn công xoá sổ ông này) nhưng Mỹ vẫn cứ sốt sắng phát động cuộc chiến “giải phóng” Afghanistan, khua chiếc “gậy” vũ lực khắp tổ quốc này, gây bao thương vong tóc tang cho thường dân. Những điều đặc biệt nói trên cho thấy có nhiều động cơ khác ẩn sâu sau chiêu bài chống khủng bố của Mỹ. Sự kiện 11/9 vô tình đã thành cái cớ lý tưởng để Mỹ hạ bệ cái gai Taliban đang lộng hành, đồng thời dựng lên ở Afghanistan một chính phủ thân Mỹ. Vế thứ 2 này là điều Mỹ hằng mong muốn vì Afghanistan có vị trí địa chính trị khôn cùng quan trọng – giang sơn này là giao lộ giữa Trung Đông, Trung Á, và Nam Á, nằm cạnh Iran và ngay trước thềm cửa nước Nga. Việc lập được chính quyền thân Mỹ ở đây rõ ràng đem lại nhiều lợi ích cho Mỹ trên bàn cờ quốc tế, tăng cường hiện diện quân sự của Washington ở khu vực đặc biệt mẫn cảm này.
Tâm lý phòng ngừa Trường hợp Iraq nhanh chóng trở nên trò đại bịp trong nền chính trị quốc tế. Ông Hussein có thể từng cứng rắn trong việc cai trị tổ quốc mình nhưng rõ ràng vô tội trong lần này trước các buộc tội của Tổng thống Bush về khí giới hóa học và mối can dự với al-Qaeda. Tuy nhiên, ông Bush không cho ngài Hussein cơ hội thổ lộ và đã buộc ông này phải chịu mạng thảm thương. Sau chiến tranh Iraq (2003), nhiều nước giật mình về sự hung hăng và cả quyết của người Mỹ. Riêng Iran và Triều Tiên thì cảnh giác hơn bao giờ hết. Cũng từ năm 2003, được chứng kiến những gì xảy ra với Iraq, Triều Tiên đã rút khỏi Hiệp ước Không phổ quát vũ khí hạt nhân và bắt đầu đẩy mạnh việc thí nghiệm và phát triển vũ khí hạt nhân, coi đây là vũ khí răn đe chiến lược trước “âm mưu xâm lược” của Mỹ. Cuộc chiến Libya với sự can hệ lớn của Mỹ sau đó càng củng cố kiên tâm phát triển vũ khí hạt nhân của nhà nước Đông Bắc Á này. Chủ nghĩa can thiệp Mỹ vẫn không hề kết thúc kể cả dưới thời chính quyền Obama – Tổng thống của Đảng Dân chủ và Tổng thống da màu trước nhất của nước Mỹ, người truyền cảm hứng “thay đổi” cho cả 1 đời . Mỹ đã dẫn đầu cuộc can thiệp quân sự vào Libya hỗ trợ trực tiếp cho việc lật đổ lãnh đạo Gaddafi, đẩy mạnh các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái trên cương vực nhiều nước Trung Đông bất chấp sự phản đối của các nước đó. Và gần đây nhất Mỹ luôn gây áp lực lên Syria bằng việc kết tội nước này “dùng khí giới hóa học” rồi ráo riết chuẩn bị mọi mặt cho tiến công quân sự trị Syria. Có thể nói chừng nào còn áp dụng chính sách ngoại giao dựa trên vũ lực thì chừng đó Mỹ còn nhiều quân thù và đối diện với nguy cơ khủng bố. Chẳng những thế, việc can thiệp mà Mỹ làm ở các nước như Iraq sẽ tạo ra các khoảng trống hiểm để khủng bố lên ngôi và hoành hành ở các nước đó rồi lây lan sang các nước khác. Thực tại Iraq cho thấy sự can thiệp của người Mỹ không đem lại thái hoà cho mảnh đất Trung Đông này mà chỉ biến nơi đây thành “thiên đường” cho khủng bố quốc tế cũng như bạo lực đẫm máu giữa các nhóm sắc tộc. Và vững chắc nhiều nước đã “khắc ghi” bài học về đòn phục thù tàn bạo của siêu cường Mỹ dưới danh nghĩa chống khủng bố./. |
0 nhận xét:
Đăng nhận xét